آیه 92 سوره انبیاء

از دانشنامه‌ی اسلامی

إِنَّ هَٰذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ

[21–92] (مشاهده آیه در سوره)


<<91 آیه 92 سوره انبیاء 93>>
سوره :سوره انبیاء (21)
جزء :17
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

این طریقه شما آیین یگانه (و پاک اسلام) است و من یکتا پروردگار و آفریننده شما هستم، پس تنها مرا پرستش کنید.

و بی تردید این [اسلام] آیین [حقیقی] شماست در حالی که آیینی یگانه است و منم پروردگار شما پس مرا بپرستید.

اين است امت شما كه امتى يگانه است، و منم پروردگار شما، پس مرا بپرستيد.

اين شريعت شماست، شريعتى يگانه. و من پروردگار شمايم، مرا بپرستيد.

این (پیامبران بزرگ و پیروانشان) همه امّت واحدی بودند (و پیرو یک هدف)؛ و من پروردگار شما هستم؛ پس مرا پرستش کنید!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Indeed this community of yours is one community, and I am your Lord. So worship Me.

Surely this Islam is your religion, one religion (only), and I am your Lord, therefore serve Me.

Lo! this, your religion, is one religion, and I am your Lord, so worship Me.

Verily, this brotherhood of yours is a single brotherhood, and I am your Lord and Cherisher: therefore serve Me (and no other).

معانی کلمات آیه

امة: جماعت شكل يافته كه داراى مقصد واحدى هستند «اصل الامةالجماعة التي على مقصد واحد» مجمع البيان. .

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


إِنَّ هذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ «92»

همانا اين، امت شماست، امتى يگانه، و من پروردگار شما هستم، پس مرا پرستش كنيد.

وَ تَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَيْنَهُمْ كُلٌّ إِلَيْنا راجِعُونَ «93»

و (از تفرقه بپرهيزيد، ولى با اين وجود) آنها كار خودرا در ميانشان به تفرقه كشاندند (و بايد بدانند كه سرانجام) همگى به سوى ما باز مى‌گردند.

پیام ها

1- همه‌ى اديان الهى، در مقصد و هدف يكى هستند. «إِنَّ هذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً واحِدَةً»

2- توحيد و وحدت كلمه، اساس كار اديان الهى است. «أُمَّةً واحِدَةً»

3- ربوبيّت مقتضى پرستش است. «وَ أَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ»

4- منشأ تفرقه در اديان الهى و دين اسلام، خود مردم هستند. «تَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ»

5- تفرقه‌اندازان بايد خود را براى پاسخگويى در محضر الهى آماده كنند. «وَ تَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ‌ كُلٌّ إِلَيْنا راجِعُونَ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



إِنَّ هذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ (92)

إِنَّ هذِهِ أُمَّتُكُمْ‌: بدرستى كه اين ملت توحيد و دين اسلام، ملت و كيش شما است اى كافه مردمان كه واجب است استقامت شما در آن. أُمَّةً واحِدَةً:

در حالتى كه ملتى است يگانه، يعنى اختلافى در آن نيست و نبوده در ميان انبيا، بلكه همه ايشان متفق الكلمه‌اند در اصل توحيد. وَ أَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ‌: و من پروردگار شما هستم، پس مرا بپرستيد نه غير مرا. يا انبياء مذكوره فريق شما هستند كه بر شما لازم است اقتدا نمودن به ايشان، زيرا آنها متفقند بر دين حق.

«1» تفسير قمى، ج 2، ص 49- حياة القلوب، چاپ جاويدان، ج 1، ص 390.

جلد 8 - صفحه 439


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


وَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَها فَنَفَخْنا فِيها مِنْ رُوحِنا وَ جَعَلْناها وَ ابْنَها آيَةً لِلْعالَمِينَ (91) إِنَّ هذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ (92) وَ تَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَيْنَهُمْ كُلٌّ إِلَيْنا راجِعُونَ (93) فَمَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحاتِ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلا كُفْرانَ لِسَعْيِهِ وَ إِنَّا لَهُ كاتِبُونَ (94) وَ حَرامٌ عَلى‌ قَرْيَةٍ أَهْلَكْناها أَنَّهُمْ لا يَرْجِعُونَ (95)

حَتَّى إِذا فُتِحَتْ يَأْجُوجُ وَ مَأْجُوجُ وَ هُمْ مِنْ كُلِّ حَدَبٍ يَنْسِلُونَ (96)

ترجمه‌

- و ياد كن آنزن را كه نگهداشت عورت خود را پس دميديم در او از روح خود و گردانيديم او و پسرش را آيتى براى جهانيان‌

همانا اين ملّت شما است با آنكه ملّت يگانه است و من پروردگار شمايم پس بپرستيد مرا

و جدا نمودند كار دينشان را ميانشان تمامى باشند بسوى ما بازگشت كنندگان‌

پس كسيكه بجا آورد از كارهاى شايسته با آنكه اهل ايمان باشد پس نيست ناسپاسى مرسعيش را و همانا مائيم مر آنرا نويسندگان‌

و حرام است بر اهل بلدى كه هلاك نموديم آنها را براى آنكه آنها باز گشت نميكنند

تا وقتى كه باز شود سدّ يأجوج و مأجوج و آنها از هر بلندى ميشتابند.

تفسير

- خداوند در ذيل احوال انبياء مخصوصا خانواده حضرت زكريّا متذكّر حال مريم و فرزند برومندش عيسى عليهما السلام شد چون اين دو خانواده با يكديگر نسبت داشتند و حضرت عيسى پسر خاله حضرت يحيى بود و از اوصاف حضرت مريم ببزرگترين صفت كمال و جمال زن كه حفظ ناموس و عفّت و عصمت است اكتفاء فرمود با اشاره‌ئى بدو آيت و معجزه مشهوره در وجود آن دو چون عيسى عليه السّلام بدون پدر بدنيا آمد و در مهد، شهادت ببرائت ساحت مادرش از تهمت يهود داد و اين واقعه امر فوق العاده و كرامتى بود براى حضرت مريم و فرزندش حضرت عيسى با آنكه يك امر و واقعه مشهوره‌ئى بود لذا حاجت بتعبير از آن بآيتين كه صيغه تثنيه است نداشت و در خاتمه بيان فرمود قدر مشترك ميان دعوت تمام انبياء و اولياء خدا را كه آن توحيد و معاد، اصل دين اسلام و پيروى از سفراء خدا است باين تقريب كه اين ملّت و دين شما است كه يك ملّت و دين است ولى مردم هوا پرست مانند يهود و نصارى و مجوس بدلخواه خودشان امر مشتركى را تجزيه و تقسيم و پاره پاره و متفرّق نمودند و هر دسته‌ئى براى خودشان ملّت و طريقه و كيشى اختيار كردند و خود را بآن معرّفى نمودند و هر يك از آن فرق و ملل و تمامى آنها روز قيامت در پيشگاه ما حاضر خواهند شد و بپاداش اعمال خودشان خواهند رسيد پس هر كس اعمال صالحه‌ئى بجا آورده با آنكه مؤمن بخدا و روز جزا و وسائط فيض الهى باشد خداوند اجر او را ضايع نميكند و نميگذارد سعى و كوشش او هدر رود و از عمل او قدردانى خواهد فرمود و در صحيفه اعمالش نوشته و ثبت‌

جلد 3 صفحه 577

خواهد شد براى تدارك آن بثواب و نعيم بهشتى ولى آن ثواب و نعيم حرام و ممنوع است بر اهالى بلدى كه هلاك نموديم ما آنها را بعذاب دنيوى براى آنكه آنها ديگر بدنيا بر نميگردند تا احتمال داده شود كه عمل صالحى بجا آورند و مستحق ثواب شوند بلكه بهمين حال بر قرارند تا سدّ يأجوج و مأجوج منهدم شود كه از علائم بر پا شدن قيامت است و البتّه در آنروز خلق اولين و آخرين در پيشگاه الهى حاضر خواهند شد و بمقام لايق خود خواهند رسيد اين معنائى است كه بنظر حقير رسيده براى آيه پنجم كه مناسب با آيه قبل و بعد و خالى از خلل و اشكال است ولى حضرات مفسّرين بعضى گفته‌اند حرام است رجوع آنها بدنيا و بعضى گفته‌اند حرام است رجوع آنها بتوبه و بر اين دو تقدير لا زائده است و بعضى حرام را بمعناى واجب و حتم گرفته‌اند و بعضى گفته‌اند حرام است رجوع ننمودن آنها در روز جزا و در هر حال حرام را خبر انّهم لا يرجعون دانسته‌اند با آنكه زائده بودن لا خلاف اصل است خصوص در مقاميكه مأمون از اشتباه نيست و بودن حرام بمعناى واجب اگر ثابت باشد در لغت با آنكه نيست از زائده بودن لا بعيدتر است و همچنين است حتم اگر چه بهتر است از واجب و مصحّحى ميتوان براى آن فرض نمود ولى اين تركيب فى نفسه و بخودى خود حسنى ندارد چنانچه بر ارباب سليقه و ذوق ادبى پوشيده نيست و معناى اخير كه عبارت از حرمت رجوع ننمودن آنها در روز جزا باشد تخصيص بلا مخصّص و موجب لغويّت حتّى در صدر آيه بعد است چون تمام خلق بايد در روز جزا حاضر شوند اختصاص بآنها ندارد و ديگر تا فتح سدّ يأجوج و مأجوج معنى ندارد علاوه بر آنكه اين معنى مخالف است با اخبار مفسّره اين آيه كه رجوع را بمعناى باز گشت بدنيا و رجعت بآن گرفته‌اند و فتح سدّ يأجوج و مأجوج منتهاى اين رجوع ننمودن است نه منتهاى رجوع نمودن در روز جزاء كه مستفاد از حرمت و ممنوعيّت عدم رجوع در آنروز است بنابر معناى اخير و هيچيك از اين اشكالات بر معناى مختار وارد نيست با آنكه منطبق بر مفاد اخبار است و حاجت بتقديرى ندارد جز مبتدا براى حرام كه مستفاد از آيات سابقه و مؤيّد بساير آيات و اخبارى است كه دلالت دارد بر حرمت و ممنوعيّت نعيم بهشت بر كفّار و اضمار لام تعليل قبل از كلمه أنّ بقرائت مشهوره كه رايج است با تأييد آن بقرائت كسر كه‌

جلد 3 صفحه 578

محتاج باضمار نيست چون بعضى بكسر انّ قرائت نموده‌اند ولى مشهو أنّهم بفتح است در فقيه از امير المؤمنين عليه السّلام نقل نموده كه در خطبه روز جمعه فرمود آيا نمى‌بينيد پيشينيان خود را كه باز گشت نميكنند و باز ماندگان را كه باقى نميمانند خدا فرموده‌ وَ حَرامٌ عَلى‌ قَرْيَةٍ أَهْلَكْناها أَنَّهُمْ لا يَرْجِعُونَ‌ و قمّى ره از صادقين عليهما السلام نقل نموده كه فرمودند هر بلدى كه هلاك كرد خداى عزّ و جلّ اهل آنرا بعذاب رجوع نميكنند در رجعت و در مجمع از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه فرمود هر بلديكه هلاك كرد آنرا خدا بعذاب پس همانا آنها رجوع نميكنند و معلوم است كه مراد دنيا است و شرح انهدام سدّ اسكندر و باز شدن راه يأجوج و مأجوج پيش از صور اسرافيل بدنيا و اختلال امور مردم و بر پا شدن قيامت در سوره كهف گذشت ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


إِن‌َّ هذِه‌ِ أُمَّتُكُم‌ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّكُم‌ فَاعبُدُون‌ِ (92)

محققا ‌اينکه‌ امّت‌ ‌شما‌ انبياء يك‌ امّت‌ هستند، و ‌من‌ خداوند پروردگار ‌شما‌ هستم‌ ‌پس‌ بايد عبادت‌ و بنده‌گي‌ مرا بكنيد.

مكرّر تذكّر داده‌ايم‌ و ‌در‌ آيات‌ شريفه‌ تصريحاتي‌ دارد ‌که‌ دين‌ حق‌ّ و حقيقت‌ يك‌ دين‌ ‌است‌ دين‌ اسلام‌: «إِن‌َّ الدِّين‌َ عِندَ اللّه‌ِ الإِسلام‌ُ» آل‌ عمران‌ آيه 17.

‌من‌‌به‌ «وَ مَن‌ يَبتَغ‌ِ غَيرَ الإِسلام‌ِ دِيناً فَلَن‌ يُقبَل‌َ مِنه‌ُ» آل‌ عمران‌ آيه 79. اما ‌از‌ حيث‌ عقايد ‌از‌ توحيد ‌تا‌ معاد ‌که‌ تماما يكي‌ ‌است‌، و همچنين‌ ‌در‌ قسمت‌ اخلاقيات‌ ملكات‌ حسنه‌ و صفات‌ رذيله‌، و همچنين‌ ‌در‌ عبادات‌ ‌که‌ حسن‌ ذاتي‌ دارد مثل‌ نماز صوم‌ زكاة و ساير اعمال‌ حسنه‌ ‌از‌ ادعيه‌ و ‌غير‌ اينها، و ‌در‌ معاصي‌ و ساير قبايح‌ عقليّه‌ مثل‌ زنا و لواط و غنا و ساز و آواز و ساير لهويّات‌، و همچنين‌ ‌در‌ باب‌ معاملات‌ و غيرها، فقط ‌در‌ باب‌ نسخ‌ شرايع‌ بعض‌ خصوصيّات‌ ‌که‌ ‌به‌ مقتضاي‌ زمان‌ و اشخاص‌ و حالات‌ ‌في‌ الجمله‌ تغييراتي‌ پيدا مي‌كند ‌که‌ بسا ‌در‌ شريعت‌ واحده‌ ‌هم‌ نسخ‌ واقع‌ مي‌شود چنانچه‌ مي‌فرمايد: «ما نَنسَخ‌ مِن‌ آيَةٍ أَو نُنسِها نَأت‌ِ بِخَيرٍ مِنها أَو مِثلِها» بقره‌ آيه 100. مثل‌ بدا ‌در‌ تكوينيات‌ ‌پس‌ تمام‌ امم‌ امّت‌ واحده‌ هستند و تمام‌ انبياء ‌به‌ ‌به‌ منزله بني‌ واحد تماما ‌از‌ جانب‌ حق‌ آمده‌اند و بايد ‌به‌ تمام‌ ‌آنها‌ معتقد باشيم‌:

جلد 13 - صفحه 239

«آمَن‌َ الرَّسُول‌ُ بِما أُنزِل‌َ إِلَيه‌ِ مِن‌ رَبِّه‌ِ وَ المُؤمِنُون‌َ كُل‌ٌّ آمَن‌َ بِاللّه‌ِ وَ مَلائِكَتِه‌ِ وَ كُتُبِه‌ِ وَ رُسُلِه‌ِ لا نُفَرِّق‌ُ بَين‌َ أَحَدٍ مِن‌ رُسُلِه‌ِ ... الايه‌» بقره‌ آيه 285. و لذا مي‌فرمايد:

(إِن‌َّ هذِه‌ِ أُمَّتُكُم‌ أُمَّةً واحِدَةً): و ‌لو‌ باعتبار وجوب‌ متابعت‌ متعدّد مي‌شوند، امّت‌ آدم‌ نوح‌ ابراهيم‌ موسي‌ عيسي‌ محمّد صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و ‌سلّم‌.

(وَ أَنَا رَبُّكُم‌): تمام‌ يك‌ پروردگار دارند.

(فَاعبُدُون‌ِ): نون‌ مكسوره‌ ‌است‌ ني‌ بوده‌ كسره‌ بجاي‌ متكلم‌ وحده‌ بجاي‌ ياء ‌است‌.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 92)- امت واحده! از آنجا که در آیات گذشته نام گروهی از پیامبران الهی و بخشی از سر گذشت آنها آمده، در اینجا به عنوان یک جمع بندی و نتیجه گیری کلی چنین می‌گوید: «این (پیامبران بزرگ و پیروانشان) همه امّت واحدی بودند» و پیرو یک هدف (إِنَّ هذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً واحِدَةً).

برنامه آنها یکی و هدف و مقصد آنها نیز یکی بوده است، هر چند با اختلاف زمان و محیط، دارای ویژگیها و روشها و به اصطلاح تاکتیکهای متفاوت بودند. این یگانگی و وحدت برنامه‌ها و هدف، به خاطر آن بوده که همه از یک مبدأ سر چشمه

ج3، ص188

می‌گرفته، از اراده خداوند واحد یکتا، و لذا بلا فاصله می‌گوید: «و من پروردگار شما هستم، پس تنها مرا پرستش کنید» (وَ أَنَا رَبُّکُمْ فَاعْبُدُونِ).

در واقع توحید عقیدتی و عملی انبیاء از توحید منبع وحی سر چشمه می‌گیرد.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع